Verkennende evaluatie zorgprestatiemodel opgeleverd

De partijen van het programma Zorgprestatiemodel hebben laten onderzoeken hoe het staat met de doelen van het zorgprestatiemodel. Deze eerste verkenning is uitgevoerd door Equalis, EIFFEL en het Talma Instituut. De uitkomsten staan in een rapportage die nu beschikbaar is.

Zorgprestatiemodel laat belangrijke voordelen zien

De eerste verkenning laat zien dat het zorgprestatiemodel een aantal belangrijke voordelen heeft. Zo zijn de declaraties duidelijker en hoeft (indirecte) tijd niet meer geregistreerd te worden. En de tariefdifferentiatie naar beroep, het onderscheid tussen diagnostiek en behandeling en de indeling in setting maken dat partijen minder belemmeringen voelen om de juiste zorg in te zetten. Zo kan de nieuwe bekostiging passende zorg faciliteren.

Naast deze positieve punten, benoemt het rapport ook een aantal duidelijke uitdagingen voor de korte en lange termijn.

Uitdagingen voor de korte termijn

De verkenning noemt een aantal onderwerpen waar op korte termijn meer aandacht voor nodig is.

Allereerst zijn dat de financiƫle effecten. Zorgaanbieders uitten hun zorgen over omzetdalingen in 2022. Deze zouden mede het gevolg zijn van de invoering van het zorgprestatiemodel, maar ook corona heeft invloed gehad. In opdracht van de NZa heeft Gupta Strategists onderzoek gedaan naar de omvang en oorzaken van de omzetdalingen bij ggz-instellingen. De NZa heeft aangegeven voor 2022 en 2023 geen aanpassingen door te voeren in de tarieven. Om onbedoelde effecten van de overgang naar het zorgprestatiemodel op te vangen, kan de transitieprestatie worden ingezet. De NZa heeft een format gepubliceerd, waarmee de omzetontwikkelingen en de oorzaken daarvan zichtbaar kunnen worden gemaakt, voor de contractbesprekingen tussen zorgaanbieders en zorgverzekeraars.

Ten tweede hebben veldpartijen aangegeven dat de implementatie van het zorgprestatiemodel de nodige administratieve lasten en kosten met zich heeft meegebracht. De aanpassing van de systemen is nog niet overal klaar en vraagt nog veel inzet. Deze (incidentele) administratieve lasten zullen afnemen. Maar tegelijk is aandacht nodig voor het structureel verminderen van administratieve lasten. De programmapartijen zullen de komende maanden de voortgang van de implementatie blijven monitoren en knelpunten rond administratieve lasten oppakken.

Ten derde is er de ICT. Er moeten volgens de verkenning duidelijke afspraken worden gemaakt om te zorgen dat regelgeving en veldafspraken goed in de ICT terecht komen.

Ook adviseren de onderzoekers om de komende tijd aandacht te besteden aan communicatie en opleiding.

Uitdagingen voor de lange termijn

Het zorgprestatiemodel gaat uit van een betere informatie-uitwisseling tussen financier en zorgaanbieder, zodat met deze informatie goede afspraken kunnen worden gemaakt over passende zorg. De zorgvraagtypering moet daar een belangrijke rol in krijgen. Zo kunnen we de zorg ook in de toekomst toegankelijk en betaalbaar houden. De onderzoekers raden de partijen van het programma aan voor deze onderwerpen een gezamenlijk kader te ontwikkelen. Met de juiste data en de kennis van (zorg)professionals en patiƫnten kan het zorgprestatiemodel veel houvast geven om de dialoog over passende zorg te voeren.

De onderzoekers geven aan dat het belangrijk is om goed vast te leggen hoe de zorgvraagtypering ggz in de toekomst wordt ingezet. In het Integraal Zorg Akkoord zijn hierover al afspraken gemaakt. De Adviescommissie zorgvraagtypering ggz, die de NZa adviseert over de doorontwikkeling, heeft een belangrijke rol in de verdere uitwerking.